Anh em còn nhớ những tựa game bản quyền “huyền thoại” của thời PS1, PS2 không? Kiểu game ăn theo phim, ăn theo TV show, đôi khi “dở ẹc” đến mức khét tiếng như Superman 64, Terminator Salvation, hay “quả bom nguyên tử” E.T trên Atari. Nhưng cũng có những “siêu phẩm” đi vào lịch sử như GoldenEye của Rare, không chỉ là game ăn theo đỉnh cao mà còn thay đổi cả ngành công nghiệp này luôn! Đúng là “drama” từ thuở sơ khai!
Giờ thì mấy ông lớn không còn “chịu khó” làm game bản quyền kiểu “tiền ít mà hít drama nhiều” như vậy nữa. Anh em cứ than “game bản quyền ngày xưa đâu hết rồi?”. Nhưng khoan đã! Thật ra, chúng chưa bao giờ biến mất cả. Thay vào đó, chúng đã “lột xác” và “nuốt chửng” toàn bộ thị trường game theo một cách mà bạn không thể ngờ tới! Chuẩn bị tinh thần mà “sốc” tập 1!
Game Bản Quyền Giờ Là “ĐỘC CÔ CẦU BẠI” Của Ngành Game!
Cái tên “game bản quyền” giờ nghe nó “cổ lỗ sĩ” quá ha? Nhưng nhìn xem, Vũ trụ Điện ảnh Marvel (MCU) đã “càn quét” rạp chiếu như thế nào thì y chang vậy, cái IP (Intellectual Property) của Marvel cũng đang “làm mưa làm gió” trong làng game. Thậm chí những cái tên như Marvel Rivals dù dựa nhiều vào comic hơn phim, nhưng cái giá trị của IP Marvel có được như ngày nay là nhờ MCU đã “độc chiếm” màn ảnh rộng suốt hơn một thập kỷ rồi.
Cùng với Marvel Rivals, ta có Marvel’s Avengers (dù đã RIP), Spider-Man, Guardians of the Galaxy, Midnight Suns, và sắp tới là Blade, Wolverine, Marvel 1943: Rise of Hydra, thậm chí cả game Iron Man mới (không phải bản phim cũ rích nha). Chưa kể mấy game mobile “hút máu” như Marvel Snap hay Marvel Mystic Mayhem.
DC Comics cũng không kém cạnh đâu! Loạt game Batman Arkham của Rocksteady thì đỉnh của chóp, khỏi bàn cãi. Rồi nào là hai series Batman Telltale, Gotham Knights, Suicide Squad: Kill the Justice League (quả bom xịt “vô tri” của tập đoàn), và Injustice. Đáng nói hơn, Warner Bros. còn đang “ngu ngốc” đến mức tuyển dụng cho một game DC live-service mới nữa. Đúng là “đổ sông đổ biển” tiền bạc mà không học được bài học nào sau thất bại của Suicide Squad!
Đúng, tôi biết, anh em có thể đang định kéo xuống phần bình luận để “cằn nhằn” rằng mấy cái franchise comic này không tính là “game bản quyền phim”. Tui đồng ý là gốc gác nó từ comic, nhưng thử hỏi nếu không có Harley Quinn của Margot Robbie thì ai mà thèm quan tâm Suicide Squad làm gì? Chuẩn chưa anh em?
Vẫn chưa tin à? Ok, tui “list” sương sương tiếp cho mà xem:
- Game Friday the 13th cực kỳ phổ biến (thậm chí đang có bản mới nữa nha).
- Cả một “biển” game Harry Potter.
- Game James Bond sắp tới từ IO Interactive.
- Game Star Wars thì vô vàn, rồi Lord of the Rings, South Park, Mad Max, Avatar: Frontiers of Pandora.
- Bithell Games còn “nhả” ra tận hai game Tron và một game John Wick.
- Chưa kể siêu phẩm kinh dị Alien Isolation.
- Mới đây còn có game Barbarian (phim lẻ tẻ thôi cũng làm game, chịu!).
Wolverine Marvel Rivals đứng trên thẻ bảo vệ rank.
Ngành Game Giờ Là Sân Chơi Của “Franchise” Và Nỗi Ám Ảnh Rủi Ro!
Vậy đó, tui liệt kê sương sương thôi mà thấy game bản quyền nó không những không “chết” mà còn “xâm chiếm” cả vũ trụ game! Cái chúng ta thấy trong thập kỷ qua là game làm càng ngày càng “ngốn” tiền, và các công ty thì càng ngày càng sợ rủi ro như sợ “cọp”. Bám víu vào IP nổi tiếng – phim, TV series, và đúng vậy, cả truyện tranh – là cách “chắc kèo” nhất để thu hút fan ruột và ít nhất cũng “hút” được chút chú ý từ thị trường.
Nhưng cái “chắc kèo” này nó “nghiệt ngã” lắm anh em ạ! Tiền phí bản quyền nó “khủng bố” khiếp hồn! Theo Bloomberg, vụ “leak” của Insomniac hồi 2023 đã tiết lộ một cú “sốc”: Insomniac và Marvel cam kết bản quyền “khủng bố” tới 621 triệu đô la Mỹ để phát triển và marketing các game X-Men đến năm 2035, bao gồm cả game Wolverine và Spider-Man 3. Nghe xong hết hồn chưa?
Vì vậy, không khó hiểu khi studio nào “đuối” không đáp ứng được “KPI” này thì game bị hủy, studio bị “đá đít” dù đã phát triển nhiều năm trời. Điển hình là game Black Panther của Cliffhanger Games hay game Wonder Woman của Monolith. Quá xót xa!
Wonder Woman trong game chưa ra mắt hoặc bị hủy.
Tóm lại, bản quyền không chỉ “hiện diện” mà nó còn là “mô hình kinh doanh” bá đạo của ngành game. Tui đã từng than “ngán tận cổ” mấy vụ remake, reboot, mấy cái IP cũ rích rồi (tôi viết bài đó hồi 2023), mà giờ tình hình còn “thê thảm” hơn! Cái gì cũng là “franchise”, cái gì cũng “cố gắng” thành franchise. Nên cái gì cũng là game “ăn theo” hết!
Nó có bền vững không? Đương nhiên là KHÔNG! Nhưng mấy ông lớn NPH giờ sợ làm game gốc, sợ “flop” đến mức “méo dám” mạo hiểm. Giờ tui mới hiểu cái nỗi nhớ game bản quyền “ngày xửa ngày xưa”. Ít ra hồi đó game xịt thì cũng chỉ là game xịt thôi, chứ đâu đến mức “khai tử” cả studio như bây giờ! Drama quá!
Game bản quyền chưa bao giờ “biến mất”, nó chỉ “lột xác” và “nuốt chửng” ngành game theo cách bạn không ngờ tới. Từ những “huyền thoại” cho đến những “bom xịt” hàng trăm triệu đô. Đây vừa là cơ hội, vừa là “lưỡi dao hai lưỡi” cho các studio game. Giúp họ tiếp cận fan, nhưng cũng là gánh nặng khổng lồ và mối hiểm họa cho sự sáng tạo.
Anh em nghĩ sao về xu hướng “franchise hóa” này? Game gốc liệu có còn đất sống? Hay chúng ta sẽ chỉ mãi “ăn cơm thừa canh cặn” từ các bom tấn điện ảnh/comic? Cmt bên dưới cho tui biết suy nghĩ của anh em nha! Hay có game bản quyền nào “ám ảnh” anh em thì kể luôn!
